خیانت در امانت

خیانت در امانت چیست؟

منظور از جرم خیانت در امانت یعنی شخصی که مال یا هر چیز دیگری که نزد او به امانت گذاشته شده در نگهداری آن کوتاهی کرده، یا بدون اجازه صاحب مال از آن استفاده کند، یا آن را معیوب کرده و یا کلا از بین ببرد. خیانت در امانت از جمله جرایم مالی و جرایم علیه اموال و مالکیت است.

یکی از جرایم مهمی که هم در شرع و هم در قوانین تعزیراتی برای آن مجازات‌ های خاصی در نظر گرفته شده است، جرم خیانت در امانت است.

در چه شرایطی جرم خیانت در امانت اتفاق می افتد؟

آن مال باید توسط مالک و یا متصرفی که تصرف وی قانونی، مشروع و مورد حمایت قانون قرار دارد به شخص امین سپرده شده باشد تا به تبع آن سپردن آن شخص نیز مشروع و قانونی بوده و مورد حمایت قرار گیرد.

هرگاه مالی از سوی سارق، غاصب یا امثال آن به امین سپرده شود و آن مال در نزد امین تلف، مفقود، استعمال و یا تلف شود، جرم خیانت در امانت رخ نداده است.

برای امانت بودن مالی در نزد دیگری، اثبات «سپردن» مال از اهمیت فوق­ العاده ­ای برخوردار است و اگر نتوان وصف سپردن مال را اثبات کرد، در واقع از اساس اثبات جرم خیانت در امانت را نمی­توان اثبات کرد.

کدام جرایم در حکم خیانت در امانت هستند؟

۱. خیانت در امانت در قانون تصدیق انحصار وراثت؛

هرگاه متصرفین مال متعلق به اشخاص مجهول‌ الوارث و یا مدیونین به اشخاص مزبور بعد از انقضاء مدتی که به موجب ماده ۶ مقرر است مال و یا دین و یا منافع حاصله از آن را مطابق تبصره ماده مذکور به دولت تسلیم و یا تادیه ننمایند به مجازاتی که به موجب قوانین جزائی برای خیانت در امانت مقرر است محکوم خواهند شد.

۲. خیانت در امانت در قانون ثبت اسناد و املاک؛

هرگاه نسبت به این قبیل املاک به عنوان مالکیت، تقاضای ثبت شده و متولی یا نماینده اوقافی که به موجب نظامنامه مکلف به دادن‌ عرض حال اعتراض و تعقیب دعوی و حفظ حقوق وقف یا حبس یا ثلث باقی است، در اثر تبانی به تکلیف خود عمل ننماید، به مجازات خیانت در امانت محکوم خواهند شد. در مواردی نیز که تقاضای ثبت ملک دیگری بدون ذکر حقوق ارتفاقی املاک وقف و حبس و ثلث باقی شده است، هرگاه اشخاص مذکور در فوق در اثر ‌تبانی به تکلیف خود عمل ننمایند به مجازات خائنین در امانت محکوم می‌ شوند.

۳. خیانت در امانت در قانون تجارت؛

اگردلال برخلاف وظیفه خود نسبت به کسی­ که به او ماموریت داده به ­نفع طرف دیگر معامله اقدام نماید و یا برخلاف عرف تجارتی محل از طرف مزبور وجهی دریافت و یا وعده وجهی را قبول کند مستحق اجرت و مخارجی که کرده نخواهد بود. علاوه ­بر آن محکوم به مجازات مقرر برای خیانت در امانت خواهد شد.

اگرحق ­العملکار نادرستی کرده و مخصوصا موردی که به حساب آمر قیمتی علاوه بر قیمت خرید و یا کمتر از قیمت فروش محسوب دارد مستحق حق ­العمل نخواهد بود، بعلاوه در دو صورت اخیر آمر می­تواند خود حق­ العمل کار را خریدار یا فروشنده، محسوب کند، دستور فوق مانع از اجرای مجازاتی که برای خیانت در امانت مقرر است نیست.

نکته مهم: اگرمدیر تصفیه درحین تصدی به امور تاجر ورشکسته وجهی را حیف و میل کرده باشد به مجازات خیانت درامانت محکوم خواهد شد.

۴. خیانت در امانت در قانون شرکت‌ های تعاونی؛

هر یک از مدیران عامل یا اعضای هیأت مدیره یا بازرسان و یا کارکنان شرکت­ ها و اتحادیه‌ های تعاونی مرتکب خیانت در امانت در مورد ‌وجوه و اموال شرکت یا اتحادیه گردد به حداکثر مجازات مقرر در قانون محکوم می‌ شود.

5.خیانت در امانت چک در قانون مجازات اسلامی؛

هرکس از سفید مهر و یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق بدست آورده سوءاستفاده نماید، به یک تا سه سال حبس محکوم می ­شود.

نحوه جبران خسارت خیانت در امانت

هرگاه مرجع کیفری صالح، اقدام امین در جهت امانت داری و حفظ مالی را که به او سپرده شده است، را خلاف واقع و در اصل او را خائن در امانت بداند؛ علاوه بر محکومیت به مجازات حبس از ۶ ماه تا 3 سال و رد مال مورد نظر، بر اساس قواعد و مقررات مسئولیت مدنی که پس از اینکه مالک یا ذینفع خسارات را وارده را اثبات نماید، دادگاه با ضامن دانستن امین و بر اساس نظر کارشناس اقدام به تعیین خسارات و ضرر و زیانی که به خاطر عمل او وارد شده است می‌ نماید و او را محکوم می­ کند.

در جرم خیانت در امانت چگونه میتوان رد مال کرد؟

هرگاه مالک اقدام مجرمانه امین را در جهت خیانت در امانت اثبات و در نتیجه دادگاه او را بر اساس ادله­ ابرازی محکوم کرد امین را محکوم به رد عین مالی که نزد او سپرده شده است می‌ نماید و اگر مال از بین ­رفته باشد بر اساس قواعد مسئولیت مدنی، در صورتی ­که مثل مال موجود بود، مثل مال و در غیر این­ صورت او را محکوم به رد قیمت مال می‌ نماید.

شکایت از جرم خیانت در امانت چه مراحلی دارد؟

ابتدا شکوائیه را تنظیم نموده و سپس با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی ­الکترونیک، شکوائیه مذکور را تحویل دفتر خدمات قضایی جهت ارسال به دادسرای محل وقوع جرم نماید.

دفتر خدمات قضایی شکوائیه را به دادسرای محل وقوع جرم به­ صورت الکترونیکی ارسال و در آن­ جا توسط مقام قضایی به یکی از شعب ارجاع می­ گردد.

چگونه می شود جرم خیانت در امانت را اثبات کرد؟

• اقرار است که فرد ارتکاب جرم توسط خودش را بپذیرد و به تأیید مقام ­قضایی برسد.
• یا شهادت شهود به طریق مقرر در قانون(۲شاهد مرد عاقل و بالغ که وقوع جرم را دیده­اند)
• یا علم قاضی یعنی یقین حاصل از مستندات بین در امری است که در نزد وی مطرح می شود و مستند این علم می­تواند نظر کارشناس، اطلاع مطلعین، اوضاع و احوال و…

مجازات جرم خیانت در امانت چیست؟

مجازات مرتکب جرم خیانت در امانت حبس از ۶ ماه تا سه سال است.

مجازات برای سوءاستفاده از سفید مهر یا سفید امضا، یک تا سه سال حبس است.

مرجع رسیدگی به جرم خیانت درامانت کجاست؟

با توجه به اینکه رسیدگی به این نوع جرایم در صلاحیت مراجع کیفری است و به دلیل اینکه جرم تعزیری درجه ۶ محسوب می­­شود؛ در دادسرای محل وقوع جرم تشکیل پرونده داده شده و دادسرا مسئول رسیدگی به تحقیقات مقدماتی و در نتیجه و اقدامات لازم در جهت رسیدگی اولیه به شکایت شاکی و تحقیقات از دو طرف می­باشد و با توجه به این که، دادگاه و دادسرای محل وقوع جرم صالح به رسیدگی به جرم واقع شده می­باشد، بنابراین در جرم خیانت در امانت که مال به امین سپرده می‌شود، دادگاهی که مال نسبت به آن جرم خیانت در امانت انجام شده است صالح به رسیدگی می‌باشد.

مفهوم خیانت در امانت چک

خیانت در امانت چک به وضعیتی اشاره دارد که در آن فردی که چک را به عنوان امانت دریافت کرده، به طور عمدی از پرداخت آن امتناع می‌کند یا به نحوی از آن سوءاستفاده می‌کند. این خیانت می‌تواند به اشکال مختلفی بروز کند، از جمله عدم پرداخت مبلغ چک، عدم بازگرداندن چک به صاحب اصلی، یا سوءاستفاده از چک برای انجام معاملات غیرقانونی. چنین اقداماتی به نقض اعتماد و تعهدات قانونی منجر می‌شود و می‌تواند پیامدهای حقوقی و مالی زیادی داشته باشد.

پیگیری قانونی خیانت در امانت چک

در صورت بروز خیانت در امانت چک، صاحب چک می‌تواند اقدام‌های قانونی مختلفی را انجام دهد. اولین قدم، تنظیم و ارائه شکواییه به دادگاه برای رسیدگی به موضوع خیانت در امانت است. این شکواییه باید شامل تمامی مستندات و دلایل مربوط به خیانت باشد. همچنین، صاحب چک می‌تواند مطالبه خسارت‌های ناشی از این عمل را داشته باشد، که شامل جبران مبلغ چک و هرگونه خسارات اضافی می‌شود. پیگیری قضایی پرونده نیز تا صدور حکم نهایی و اجرای آن ضروری است.

مجازات خیانت در امانت چک

مجازات خیانت در امانت چک بسته به شدت جرم و شرایط خاص پرونده، می‌تواند شامل جریمه مالی، حبس یا هر دو باشد. این مجازات‌ها به منظور جبران خسارات و حفظ عدالت در مواردی که افراد به اعتماد دیگران آسیب می‌زنند، تعیین می‌شود. دادگاه با توجه به مستندات و مدارک ارائه‌شده، حکم مناسب را صادر خواهد کرد.

مشاوره حقوقی

برای حل موضوع خیانت در امانت چک و دفاع از حقوق خود، مشاوره با وکیل متخصص در زمینه خیانت در امانت می‌تواند بسیار مفید باشد. وکیل با داشتن دانش و تجربه در این زمینه، می‌تواند به صاحب چک کمک کند تا به بهترین شکل ممکن حقوق خود را پیگیری کند و از عواقب قانونی مناسب برخوردار شود.

سوالات متداول

جرم خیانت در امانت چگونه اثبات می شود؟

جرم خیانت در امانت، همچون سایر جرایم با ادله اثبات دعوا از قبیل؛ سند، اقرار، شهادت، علم قاضی قابل اثبات است.

در کدام دادگاه به جرم خیانت در امانت رسیدگی می شود؟

جرم خیانت در امانت در دادگاه کیفری دو قابل رسیدگی است.