عملکرد وکیل زمین شهری منوط به چه شرایطی است؟ انواع زمین شهری بر چه اساسی تقسیم بندی می شود؟ خرید و فروش انواع زمین های شهری یکی از مهم ترین مسائل در زمینه خرید و فروش ملک به حساب می آید. قوانین مربوط به خرید و فروش زمین های شهری نسبت به زمین های غیر شهری با یک دیگر متفاوت است.
امروزه با توجه به گستردگی زمینه های مختلف کشاورزی، دامپروری و افزایش ساختمان سازی، خرید و فروش زمین های شهری و غیر شهری از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. وکیل زمین شهری در حل مشکلات پیرامون زمین های شهری نقش مهمی دارد. در این مقاله سعی داریم در مورد وکیل زمین شهری صحبت کنیم. برای یافتن پاسخ سوالات خود در زمینه فعالیت وکیل زمین شهری با ما همراه باشید.
انواع زمین شهری به منظور تعیین حیطه فعالیت وکیل زمین شهری
طبق قانون تایید شده در سال 1358زمین های شهری به سه نوع زمین دایر، بایر و موات تقسیم می شوند. تقسیم بندی انواع زمین شهری برحسب مالکیت و سابقه آبادانی است. با توجه به مشکلات زیادی که در تصرف و مالکیت انواع زمین های شهری ایجاد می شود، تعداد زیادی وکیل زمین شهری در وزارت معادن و شهرسازی فعالیت می کنند.
⦁ زمین شهری دایر:
طبق قانون زمین های شهری دایر زمین هایی هستند که در آن ها انواع ساختمان مسکونی، ادرای، تجاری و تاسیسات مختلفی مثل کارخانه، کارگاه، تولیدی های مختلف و انواع کشاورزی و آبادانی ایجاد شده است و در حال استفاده می باشند. مالکیت همه زمین های شهری، مثل موسسه های آموزشی دولتی، وزارتخانه ها، اداره های آب، برق و گاز، زمین بانک های مختلف دولتی، مربوط به دولت می باشد و مالک شخصی ندارد.
پس زمین های شهری دایر به زمین هایی می گویند که در جهت ساختمان سازی و تاسیسات مختلف آباد شده اند یا اینکه از نظر کشاورزی و زراعت به آبادانی رسیده اند. در صورت تصرف غیر قانونی زمین های شهری دایر توسط اشخاص زمین خوار، وکیل زمین شهری می تواند با پیگیری قانونی این مشکل را حل کند و طبق قانون کیفری و حقوقی منوط به تصرف اموال غیر منقول زمین شهری مجازات متناسب با عملکرد کسانی که زمین را تصرف کرده اند، صادر می شود.
⦁ زمین شهری بایر:
به زمین های شهری می گویند که در گذشته دور سابقه آبادانی داشته اند و در آن ها ساختمان یا کشاورزی رونق داشته است اما طی مرور زمان این زمین ها متروکه و بلا استفاده مانده اند و ساختمان ها و زمین های کشاورزی تخریب شده اند و مالک زمین های بایر مشخص نیست. زمین های بایر بعد از مدت طولانی به زمین های شهری موات تبدیل می شوند. گاهی شخصی یک زمین شهری بایر را در اختیار دارد اما فعلا تصمیم به آبادانی و رونق آن نگرفته است. در چنین حالتی به زمین شهری فرد، زمین بایر می گویند.
⦁ زمین شهری موات:
زمین های شهری موات، زمین هایی هستند که در هیچ بازه زمانی رونق و آبادانی اعم از ساختمان سازی یا کشاورزی در آنها ایجاد نشده است و کاملا طبیعی و بکر هستند. زمین های شهری موات نباید مالک مشخصی داشته باشند و نباید در این نوع زمین، کشاورزی و یا فعالیت ساختمانی دیگری انجام شده باشد. وکیل زمین شهری در حیطه بررسی مشکلات مربوط به تصرف انواع زمین شهری موات فعالیت می کند.
انواع مختلف زمین موات
⦁ زمین های شهری که از ابتدای تاریخ بشریت سابقه هیچگونه آبادانی در جهات مختلفی را نداشته باشند و تحت سیطره و مالکیت شخص خاصی نباشند یا مالک اصلی آنها مشخص نباشد.
⦁ زمین های شهری که در گذشته بسیار دور مناطق مسکونی شمرده می شدند اما به مرور زمان از بین رفته اند و دچار انقراض و نابودی شده اند.
⦁ زمین شهری که نشانه هایی از سکونت و مالکیت یک شخص وجود دارد. اما به مرور زمان منطقه مسکونی از بین رفته است و امکان یافتن مالک نیز وجود ندارد.
⦁ زمین شهری که جزء زمین های موات محسوب شده اما توسط شخصی آباد شده است و بنا به دلایلی مالک از رسیدگی به زمین خودداری نموده است. گاهی وقتی که شخصی زمینه ی آبادانی و پیشرفت یک زمین را فراهم می کند مثلا باعث رونق کشاورزی در زمین می شود. اما گاهی ممکن است در صورتی که نتواند از فروش محصولات در آمد زایی کند یا کیفیت محصول پایین باشد، در این صورت زمین خود را رها کرده و دیگر به آن رسیدگی نمی کند. در این حالت زمین او جزء موات محسوب می شود.
نظر کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری در بخشی از ملک مشاع
۱- اظهارنظر کمیسیون در قسمت معینه، قابلیت تسری به سایر قسمت های ملک را نخواهد داشت.
۲- نظر کمیسیون تنها برای تعیین نوع زمین اظهار شده و دلیلی برای اثبات مالکیت متقاضی به حساب نخواهد آمد.
مرجع صالح جهت تشخیص عمران و احیا
نص ماده ۱۲ قانون زمین شهری در رابطه با مرجع صالح جهت تشخیص عمران و احیا و تاسیسات متناسب و مشخص نمودن نوع زمین دایر و همچنین متمایز نمودن زمین بایر از زمین موات، وزارت مسکن و شهرسازی را صالح می داند و رسیدگی به اعتراضات نسبت به این تشخیص را برعهده دادگاه عمومی محل وقوع ملک، قرار داده است.
مرجع تجدیدنظر از آراء کمیسیون
تنها مرجع صالح جهت تشخیص احیا و عمران، کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری می باشد و تشخیص این کمیسیون، قابل اعتراض در دادگاه صالح محل وقوع ملک، می باشد. معترض یا همان شخص ذینفع می تواند طی مهلت ۳ ماه پس از ابلاغ رای کمیسیون، به دادگاهی که محل وقوع ملک متنازع فیه می باشد، مراجعه کرده و درخواست نقض نظریه کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری را دهد. اعتراض نسبت به رای کمیسیون خارج از موعد و حتی بدون اینکه نیاز به رعایت تشریفات دادرسی باشد، انجام می شود.
وظایف وکیل زمین شهری
وکیل شخصی است که برای انجام امور خاصی از طرف موکل انتخاب می شود. با توجه به گستردگی وکالت در جنبه های مختلف، امکان تسلط وکیل در همه زمینه ها و جنبه های حقوقی وجود ندارد. وکیل زمین شهری به وکیلی گفته می شود که به رسیدگی امور زمین شهری می پردازد. روز به روز بر تعداد پرونده های زمین شهری در مراجع قانونی اضافه می شود.
زمین های بایر و موات تحت سلطه دولت و وزارت شهرسازی است. اگر کسی قصد فعالیت و آبادانی در این زمین ها را دارد، باید با مراجعه به وزارت شهرسازی و پیگیری روند قانونی، مالکیت زمین شهری را به عهده گیرد. گاهی فردی به طور قانونی در زمین بایر یا موات فعالیت کشاورزی و… انجام داده است و مالکیت زمین را به عهده می گیرد، اما فرد دیگری ادعای مالکیت این زمین را می کند. در چنین صورتی مالک اصلی می تواند به وکیل زمین شهری مراجعه کند تا با پیگیری روال قانونی توسط وکیل این مشکل حل گردد.
سوالات متداول
قانون لغو مالکیت زمین های موات شهری چیست؟
نهادهای تقاضا کننده نظریه وزارت مسکن و شهرسازی، موظف اند اطلاعات ثبتی زمین به انضمام دو نسخه کپی نقشه ثبتی و اگر نقشه مزبور را نداشته باشند، کروکی زمین را که با سابقه ثبتی و وضعیت محل مطابقت دارد و موقعیت ملک را روی نقشه هوایی با مقیاس مناسب منعکس کرده باشند را در دو نسخه تهیه و به وزارت مسکن و شهرسازی ارسال نمایند.
اگر به مدارک مالکیت دسترسی نداشته باشند، در صورتی که راسا، قصد تملک ملک راداشته باشند، آخرین استعلام ثبتی و مشخصات آخرین مالک و یا مالکین که باید در حضور و با امضاء نماینده اداره ثبت تنظیم کرده باشند، را تحویل کمیسیون دهند.
تفاوت قانون زمین شهری و اراضی شهری در چیست؟
تفاوت اساسی که میان قانون زمین شهری سال 66 و قانون اراضی شهری تصویب شده در سال 60 وجود دارد، در تعریف اراضی دایر شهری است. در قانون جدید نوع زمین دایر مشمول قانون زمین شهری مطابق ماده 5 قانون اراضی کشاورزی ذکر شده است در حالی که قانون اراضی شهری فاقد چنین تعریفی بود. در قانون قبلی ارگان های دولتی و شهرداری ها می توانستند اراضی را مطابق ماده 9 قانون به مدت 5 سال با قیمت منطقه ای خریداری و تملک کنند.